Skocz do zawartości
  • Niebo
  • Borówka
  • Szary
  • Porzeczka
  • Arbuz
  • Truskawka
  • Pomarańcz
  • Banan
  • Jabłko
  • Szmaragd
  • Czekolada
  • Węgiel


Dżulia

Przyczyny "nauczania mieczem" przez Kościół.

Polecane posty

Dżulia

Zainspirował mnie do założenia tematu swoją wypowiedzią w temacie "Pod wspólnym dachem" @KapitanJackSparrow.

Nie chcę tam "bruździć" więc napiszę tutaj:

 

@KapitanJackSparrow napisał:

"Masz rację zapomniałem przez chwilę że Kościół mieczem uczył swoich przyszłych wiernych ."

 

I o tym nauczaniu mieczem chcę napisać, żeby tak twierdzić trzeba szerzej spojrzeć na problem.

A problem leży w przyczynach, oczywiście nie wszystkie są nam znane lub nie rozpoznane przez studiujących problem.

 

Jak wiemy Mieszko I przyjął chrześcijaństwo, ale wcześniej był poganinem i miał małżonkę Odę.

W momencie kiedy dotarło do ówczesnej religii, że chce przyjąć chrzest to pewna wspólnota w kącinie pogańskiej postanowiła go zgładzić. Doniesiono mu o tym i poszedł na spotkanie odpowiednio przygotowany.

Zażądał spotkania sam na sam z żercą i go zabił.

Wiemy, że przy pomocy duchowieństwa po ślubie z Dobrawą szerzył chrześcijaństwo.

 

Najbardziej znane są nam wszystkim "Wyprawy krzyżowe", a dlaczego  papież Urban II w Clermont wezwał do wojny.

Tak naprawdę przedstawił sytuacje w Ziemi Świętej, a pospólstwo zadecydowało pójść na wojnę.

Przyczyną było prześladowanie i wrogie traktowanie pielgrzymów wyznawców Chrystusowych do Ziemi Św.

 

W obu przypadkach to nie Kościół wychodził jako pierwszy do "nawracania mieczem" na wiarę.

 

 

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach


KapitanJackSparrow
1 godzinę temu, Dżulia napisał:

Zainspirował mnie do założenia tematu swoją wypowiedzią w temacie "Pod wspólnym dachem" @KapitanJackSparrow.

Nie chcę tam "bruździć" więc napiszę tutaj:

 

@KapitanJackSparrow napisał:

"Masz rację zapomniałem przez chwilę że Kościół mieczem uczył swoich przyszłych wiernych ."

 

I o tym nauczaniu mieczem chcę napisać, żeby tak twierdzić trzeba szerzej spojrzeć na problem.

A problem leży w przyczynach, oczywiście nie wszystkie są nam znane lub nie rozpoznane przez studiujących problem.

 

Jak wiemy Mieszko I przyjął chrześcijaństwo, ale wcześniej był poganinem i miał małżonkę Odę.

W momencie kiedy dotarło do ówczesnej religii, że chce przyjąć chrzest to pewna wspólnota w kącinie pogańskiej postanowiła go zgładzić. Doniesiono mu o tym i poszedł na spotkanie odpowiednio przygotowany.

Zażądał spotkania sam na sam z żercą i go zabił.

Wiemy, że przy pomocy duchowieństwa po ślubie z Dobrawą szerzył chrześcijaństwo.

 

Najbardziej znane są nam wszystkim "Wyprawy krzyżowe", a dlaczego  papież Urban II w Clermont wezwał do wojny.

Tak naprawdę przedstawił sytuacje w Ziemi Świętej, a pospólstwo zadecydowało pójść na wojnę.

Przyczyną było prześladowanie i wrogie traktowanie pielgrzymów wyznawców Chrystusowych do Ziemi Św.

 

W obu przypadkach to nie Kościół wychodził jako pierwszy do "nawracania mieczem" na wiarę.

Więc jako drugi to już okejj,? 

 

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
10 minut temu, KapitanJackSparrow napisał:

Więc jako drugi to już okejj,? 

 

Czy obrona to nie jest ok?

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
KapitanJackSparrow
17 minut temu, Dżulia napisał:

Czy obrona to nie jest ok?

Masz w kanonie!

Jezus Chrystus powiedział: „Nie stawiajcie oporu niegodziwemu; ale temu, kto cię uderzy w prawy policzek, nadstaw i drugi” (Mateusza 5:39).

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
25 minut temu, KapitanJackSparrow napisał:

Masz w kanonie!

Jezus Chrystus powiedział: „Nie stawiajcie oporu niegodziwemu; ale temu, kto cię uderzy w prawy policzek, nadstaw i drugi” (Mateusza 5:39).

To było skierowane do Żydów (inne czasy), oni już znali zapisy w Księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej.

To nie znaczy dosłowność, ale nie dać się sprowokować, wyjaśnić prawnie i dopiero podjąć decyzję, ale  najlepszą jest zapobiec.

 

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
contemplator
Dnia 10.04.2024 o 19:23, Dżulia napisał:

Jak wiemy Mieszko I przyjął chrześcijaństwo, ale wcześniej był poganinem i miał małżonkę Odę.

W momencie kiedy dotarło do ówczesnej religii, że chce przyjąć chrzest to pewna wspólnota w kącinie pogańskiej postanowiła go zgładzić. Doniesiono mu o tym i poszedł na spotkanie odpowiednio przygotowany.

Zażądał spotkania sam na sam z żercą i go zabił.

Wiemy, że przy pomocy duchowieństwa po ślubie z Dobrawą szerzył chrześcijaństwo.

Chrzest Mieszka I to jedno wielkie kłamstwo!
Oto, jakie są niby dowody historyczne, że Mieszko przyjął chrzest w 966 roku.
Pierwszym wątpliwym dowodem jest Rocznik Jordana i Gaudentego – niezachowany, najstarszy średniowieczny polski rocznik z przełomu X i XI w. Zawierał najstarsze zapisy dotyczące dziejów Polski, w tym informację z roku 966 – "Mysko dux baptizatur" (Książę Mieszko zostaje ochrzczony). Tyle, że dalej zaczynają się kolejne wątpliwości. Bowiem, rejestr ów zaginął, ale zapiski z niego skopiowano ponoć do innych ksiąg. Zapiski rocznika Jordana i Gaudentego zostały prawdopodobnie około 1032 przepisane do domniemanego Rocznika Rychezy, który to również zaginął. Tyle że dane z Rocznika Rychezy, zanim zaginęły, zostały ponoć przeniesione do rocznika krakowskiego "Annales regni Polonorum deperditi", który to również zaginął. Ale zanim rocznik krakowski "Annales regni Polonorum deperditi" zaginął, to jego zapiski ponoć zostały przepisane do Rocznika kapituły krakowskiej, dzięki czemu przetrwały do dziś.
Czyli wychodzi że owe dane pochodzą z...

 

Rocznik Jordana i Gaudentego (zaginiony) => Rocznik Rychezy (zaginiony) => rocznik krakowskiego "Annales regni Polonorum deperditi" (zaginiony) => Rocznika kapituły krakowskiej (istnieje).

 

"Nie zachowało się żadne źródło z X wieku, a w Polsce także z XI wieku, które przekazałoby o chrzcie Polski nawet krótką wzmiankę. Najstarsza informacja pochodzi z Kroniki Thietmara z Merseburga i została zapisana w Niemczech w XI wieku, około 50 lat po chrzcie Mieszka. W początkach XII wieku, a więc około 150 lat po chrzcie, jako druga została zapisana opowieść w Kronice Galla Anonima. Ani Thietmar, ani Gall nie wymienili daty chrztu, natomiast chronologię wydarzeń z nim związanych podali w odmiennej kolejności." (z Wikipedii)

 

Czyli cała ta historia początków Polski to jedne wielkie kłamstwo!!!

 

Piszesz iż - "Mieszko I przyjął chrześcijaństwo, ale wcześniej był poganinem i miał małżonkę Odę." - tyle że to też gówno prawda. W roku 977 zmarła Dobrawa. Trzy lata później Mieszko poślubił Odę Dytrykównę, córkę margrabiego Marchii Północnej Dytryka (Teodoryka). Więc Oda była po Dobrawie, a nie przed nią.

 

Mieszko I tolerował pogańską swobodę religijną swoich poddanych, bo sam mimo swego domniemanego chrztu nadal bardziej poczuwał się poganinem, niż chrześcijaninem. Nawet w epitafium umieszczonym na nagrobku Bolesława podano, że urodził się on „z ojca poganina”, czyli potwierdza to fakt, iż chrześcijaństwo Mieszko I traktował tylko jako dodatek do swej polityki, ale nie do swego życia prywatnego.

Francuski kronikarz Adémar z Chabannes napisał, że chrześcijaństwo przybyło do Polski… dopiero wraz ze świętym Wojciechem, który to ochrzcił Bolesława Chrobrego. Podobnych przekazów jest znacznie więcej. Księżna lotaryńska Matylda nazwała Chrobrego „źródłem” polskiego chrześcijaństwa. Zatem początek prawdziwego chrześcijaństwa u Piastów należy upatrywać u Bolesława Chrobrego, a  nie u Mieszka I.

 

Natomiast co do tego, że "Kościół mieczem uczył swoich przyszłych wiernych" - to co za różnica, czy mordowali sami klerycy, czy też władcy którzy przeszli na chrześcijaństwo, - bo jedni i drudzy byli sługami kościoła. A jak mordowali, to można sobie o tym poczytać. choćby i tu:

 

https://ciekawostkihistoryczne.pl/2017/09/06/poczatki-polski-skapane-w-krwi-jak-bardzo-brutalni-i-nieludzcy-byli-pierwsi-piastowie-18/

 

https://www.focus.pl/artykul/polska-pena-pogan
 

  • Lubię to! 1

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia

Przyznam, że to ciekawe i chyba dam Ci łapkę, bo zamknęłam drzwi wszak wcześniej delikatnie mówiąc było nam nie po drodze.

Dzis nie bardzo mam czas by do tego się ustosunkować. Powiem tylko, że mnie szczególnie ostatnio zainteresowały źródła historyczne ludzi posiadający prywatne zbiory (rodzinne), które nie widziało oko naukowca i takimi posługiwała się w swych książkach Cherezińska m.in.

W przeszłości imiona były powielana wielokrotnie, dlatego Mieszków i książąt mogłoby kilku, a z pewnością dwóch.

Tak więc niewiadome jest do końca o kogo chodzi.

Ps. Być może przekręciłam nazwisko...sorka.

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
contemplator
4 godziny temu, Dżulia napisał:

Powiem tylko, że mnie szczególnie ostatnio zainteresowały źródła historyczne ludzi posiadający prywatne zbiory (rodzinne), które nie widziało oko naukowca i takimi posługiwała się w swych książkach Cherezińska m.in.

Skoro żadne oko naukowca nie widziało tych dokumentów z prywatnych zbiorów, to nie są to żadne źródła historyczne. Wiesz ile dokumentów jest podrabianych i sztucznie fałszowanych? Czego to nie robi się dla pieniędzy. Same potwierdzenie oryginalności owych dokumentów wymaga zespołu naukowego oraz porządnego laboratorium ze specjalistycznym sprzętem. Na domiar, skoro ktoś ma takie dokumenty w prywatnych zbiorach, to według polskiego prawa, ich prywatne przetrzymywanie jest nielegalne, bo nasze prawo kładzie na wszystkim łapę co ma szczególną wartość historyczną dla polskiej państwowości, i musi być powiadomiony konserwator zabytków. Zatem, dowodzenie tezy na podstawie domniemanych dowodów historycznych z prywatnych zbiorów, które to nie zostały potwierdzone naukowo, rozmija się z celem, i niczego nie udowadnia.

 

4 godziny temu, Dżulia napisał:

W przeszłości imiona były powielana wielokrotnie, dlatego Mieszków i książąt mogłoby kilku, a z pewnością dwóch.

Tak więc niewiadome jest do końca o kogo chodzi.

Teorie spiskowe dziejów, to banialuki bez potwierdzenia. Teoretyzowanie o niczym, bez sensu. Bo czy mogłoby, czy nie, to tylko puste hipotezy w umysłach tych co je wymyślają. Tylko dowody się liczą. A dowody są jasne, że władcą był jeden Mieszko, a nie kilku jednocześnie. Tam gdzie książąt było kilku, tam były spory o sukcesję. Bo to tak jak brzmi motto filmów z serii "Nieśmiertelny" iż - "Może być tylko jeden".

  • Lubię to! 1

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
KapitanJackSparrow

Polska racja stanu trzymaj się z dala od Watykanu 😁

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
Dnia 27.05.2024 o 16:18, contemplator napisał:

Chrzest Mieszka I to jedno wielkie kłamstwo!
Oto, jakie są niby dowody historyczne, że Mieszko przyjął chrzest w 966 roku.
Pierwszym wątpliwym dowodem jest Rocznik Jordana i Gaudentego – niezachowany, najstarszy średniowieczny polski rocznik z przełomu X i XI w. Zawierał najstarsze zapisy dotyczące dziejów Polski, w tym informację z roku 966 – "Mysko dux baptizatur" (Książę Mieszko zostaje ochrzczony). Tyle, że dalej zaczynają się kolejne wątpliwości. Bowiem, rejestr ów zaginął, ale zapiski z niego skopiowano ponoć do innych ksiąg.

Jak zbyt mało informacji, a w dodatku pewnych, to snują się legendy. Sami współcześni naukowcy też podają czasami sprzeczne informacje.

Rocznik Jordana podaje, że Mieszko ochrzczony czyli przyjął chrzest.

Kiedy Jordan został 1-szym biskupem na terenie Polski, wszak to Mieszko I utworzył pierwsze biskupstwo w 968 r. w Poznaniu, a także budował Kościoły i kaplice, to zapiski przejął Radzim Gaudenty, który był bratem przyrodnim Wojciecha-późniejszego Świętego.

Rocznik spisywał jeden, a później drugi.

Zostawię bez komentarza, by każdy z nas miał swój pogląd nt.

Dlaczego zaginął a z pewnością nie współcześnie i dlaczego kopie były takie?

 

CDN.

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
Dnia 12.06.2024 o 16:57, contemplator napisał:

...skoro ktoś ma takie dokumenty w prywatnych zbiorach, to według polskiego prawa, ich prywatne przetrzymywanie jest nielegalne,

Listy prywatne, gdzie są informacje rodzinne są prywatnością danej osoby, tak uważam. Jeśli np. posiadam 1-sze wydania książek z dedykacją autora dla moich pra...pra to mam je nielegalnie i nie mogę przekazać potomkom?

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
Dnia 27.05.2024 o 16:18, contemplator napisał:

Piszesz iż - "Mieszko I przyjął chrześcijaństwo, ale wcześniej był poganinem i miał małżonkę Odę." - tyle że to też gówno prawda. W roku 977 zmarła Dobrawa. Trzy lata później Mieszko poślubił Odę Dytrykównę, córkę margrabiego Marchii Północnej Dytryka (Teodoryka). Więc Oda była po Dobrawie, a nie przed nią.

Nie jestem aż takim znawcą i nie studiowałam historii, ale jaką tam wiedzę mam jak również poczytuję nowinki szersze niż uczą w szkole czy na uczelniach.

Co do Mieszka to rzeczywiście trudno ustalić datę jego chrztu . Pamiętam, że określano 965-967, a więc chyba wypośrodkowano na 966 i tak nauczana jest młodzież i dzieci.
Zgoda co do kolejności żon chrześcijańskich Mieszka I (Dobrosława i Oda-obie mniszki), ale przed przyjęciem chrztu miał 7 żon czy kochanek-ciężko określić nazewnictwem, bo może miał harem. 
Czytałam, że zony miał w różnych miejscach stąd harem bym wykluczyła, jednak jedna z nich była Oda-poganka.
 Tak był poganinem, ale nie przez całe życie, chociaż podobno miał miejsce gdzie praktykował zwyczaje pogańskie, a syna pasował na rycerza wg. pogańskiej tradycji-(pewnie chrześcijańskiej jeszcze nie było).

Dnia 27.05.2024 o 16:18, contemplator napisał:

...czyli potwierdza to fakt, iż chrześcijaństwo Mieszko I traktował tylko jako dodatek do swej polityki, ale nie do swego życia prywatnego.

Życie prywatne było dodatkiem do władzy...myślę, że dziś też tak jest.

Mieszko I syn księcia Siemomysła odziedziczył silne państwo...tak jak dzisiejsza środkowa Polska. Podbił ziemie na pn. Pomorzan, a na pd Wiślan, Slężan i Opolan ...terytorium współczesnej Polski.

Mimo , że uważano go za silnego władcę, to nie traktowano jak równego z innymi chrześcijańskimi władcami europejskimi. By wzmocnić swą pozycję zawarł sojusz z Czechami i przyjął chrzest, co potwierdzeniem było małżeństwo z Dobrawą. Z tego małżeństwa była Świętosława-królowa 4 państw...niestety nie Polski, a Bolesław zwany Chrobrym pierwszy koronowany król Polski to syn Mieszka I i Ody.

 

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
Dnia 27.05.2024 o 16:18, contemplator napisał:

 

 

Francuski kronikarz Adémar z Chabannes napisał, że chrześcijaństwo przybyło do Polski… dopiero wraz ze świętym Wojciechem, który to ochrzcił Bolesława Chrobrego. Podobnych przekazów jest znacznie więcej. Księżna lotaryńska Matylda nazwała Chrobrego „źródłem” polskiego chrześcijaństwa. Zatem początek prawdziwego chrześcijaństwa u Piastów należy upatrywać u Bolesława Chrobrego, a  nie u Mieszka I.

Nie trafiłam na źródła kto ochrzcił Chrobrego, ale Św. Wojciech został świętym po swojej śmierci, więc Bolesława Chrobrego nie mógł ochrzcić św. Wojciech.

Chrobry wspomagał 2 misje biskupa czeskiego Wojciecha mające na celu nawrócenie pogan/Prusów na chrześcijaństwo.
Poganie zabili biskupa, Chrobry wykupił ciało za ciężkie pieniądze (złoto, srebro), a wtedy papież ogłosił Wojciecha świętym.  

Pewnie stąd te peany wtedy współczesnych nt. B. Ch-go.
Nie zgodzę się, że chrześcijaństwo zaczyna się za rządów B. Ch. bo w szkołach nauczają jak wcześniej wspomniałam, a to jest podstawa.

Pozdrawiam.

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
Dżulia
Dnia 13.06.2024 o 06:23, KapitanJackSparrow napisał:

Polska racja stanu trzymaj się z dala od Watykanu 😁

Za Piastów i nie tylko kto nie trzymał z papiestwem to nic nie znaczył.

Ale byli i podstępni władcy. 

Kiedy papież Grzegorz VII rzucił klątwę na Henryka VII cesarza niemieckiego. Ten udał się do Canossy przeprosić/przebłagać papieża. 

Papież zdjął klątwę, a Henryk go zabił.

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
KapitanJackSparrow
2 godziny temu, Dżulia napisał:

Za Piastów i nie tylko kto nie trzymał z papiestwem to nic nie znaczył.

Ale byli i podstępni władcy. 

Kiedy papież Grzegorz VII rzucił klątwę na Henryka VII cesarza niemieckiego. Ten udał się do Canossy przeprosić/przebłagać papieża. 

Papież zdjął klątwę, a Henryk go zabił.

Papież rzucił klątwę na Polskę po zwycięstwie naszych nad zakonnikami pod Grunwaldem, i ponoć obowiązuje do dziś bo nikt jej nie zdjął

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach
contemplator
11 godzin temu, Dżulia napisał:

Rocznik Jordana podaje, że Mieszko ochrzczony czyli przyjął chrzest. (...) zapiski przejął Radzim Gaudenty, (...) Rocznik spisywał jeden, a później drugi.

Jak może ów rocznik cokolwiek podawać, skoro nie istnieje?!

Zatem to kłamstwo, rodzaju miejskiej legendy, że ktoś tam coś słyszał, czytał, ale nikt nie wie gdzie.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:

Listy prywatne, gdzie są informacje rodzinne są prywatnością danej osoby, tak uważam. Jeśli np. posiadam 1-sze wydania książek z dedykacją autora dla moich pra...pra to mam je nielegalnie i nie mogę przekazać potomkom?

Mówimy tu o dokumentach początków państwowości polskiej. Skoro ktoś posiada takie dokumenty w prywatnych zbiorach, to podpada pod paragrafy ustaw i kodeksów karnych. Nawet jak byś była potomkiem polskich królów, to i tak dokumenty te były by przejęte przez państwo, i nie możesz traktować je jak własności rodzinnej. Takie jest prawo.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:

Co do Mieszka to rzeczywiście trudno ustalić datę jego chrztu . Pamiętam, że określano 965-967, a więc chyba wypośrodkowano na 966 i tak nauczana jest młodzież i dzieci.

W szkole uczą wiele niezweryfikowanych kłamstw, szczególnie na historii.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:

 Tak był poganinem, ale nie przez całe życie, chociaż podobno miał miejsce gdzie praktykował zwyczaje pogańskie, a syna pasował na rycerza wg. pogańskiej tradycji-(pewnie chrześcijańskiej jeszcze nie było).

Czyli jednak potwierdzasz, iż Mieszko I był poganinem, mimo swego domniemanego chrztu.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:
Cytat

...czyli potwierdza to fakt, iż chrześcijaństwo Mieszko I traktował tylko jako dodatek do swej polityki, ale nie do swego życia prywatnego.

Życie prywatne było dodatkiem do władzy...myślę, że dziś też tak jest.

Nie zrozumiałaś mnie. Nie chodziło mi o to, że życie prywatne Mieszka I było dodatkiem do władzy, - ale o to że Mieszko I traktował samo chrześcijaństwo jako dodatek do swej polityki, ale nie do swego życia prywatnego, bo te nadal było pogańskie.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:

Nie trafiłam na źródła kto ochrzcił Chrobrego, ale Św. Wojciech został świętym po swojej śmierci, więc Bolesława Chrobrego nie mógł ochrzcić św. Wojciech.

Francuski kronikarz Adémar z Chabannes napisał, że chrześcijaństwo zaprowadził w naszym kraju święty Wojciech i to ten biskup ochrzcił Bolesława Chrobrego.

 

9 godzin temu, Dżulia napisał:

Nie zgodzę się, że chrześcijaństwo zaczyna się za rządów B. Ch. bo w szkołach nauczają jak wcześniej wspomniałam, a to jest podstawa.

Tak jak napisałem wcześniej, w szkołach nauczają rożnych niesprawdzonych głupot, byle by do obecnej propagandy pasowało.

To, że coś jest w podstawie programowej szkół, to nie brał bym tego za pewnik, bo można się jeszcze nieźle zdziwić.

 

 

Udostępnij ten post


Link to postu
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do rozmowy

Publikujesz jako gość. Jeśli masz konto, Zaloguj się teraz, aby publikować na swoim koncie.
Uwaga: Twój wpis będzie wymagał zatwierdzenia moderatora, zanim będzie widoczny.

Gość
Odpowiedz...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Przywróć formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.






Chat Nastroik

Chat Nastroik

Proszę wpisać nazwę wyświetlaną

×
×
  • Utwórz nowe...